Weet jij de wijs nog en de woorden

Auteur: René Smeets Johan van Cauwenberge

Bach, Mozart, Beethoven en Chopin, natuurlijk, maar ook Leonard Cohen, de Beatles en Bob Dylan en nog zoveel anderen. De gitaar, de cello en de piano, maar ook de blokfluit, de bongo en de viool van de bosjesman. Het klassieke symfonieorkest en het veelkoppige knapenkoor, maar ook de nachtmuzikant, het fanfarecorps en het olifantenorkest. De tango en de fado, maar ook de blues en de jazz. Diepe filosofische beschouwingen over muziek en wat die zoal met een mens kunnen doen, maar ook kwinkslagen en light verse. Je vindt het allemaal in deze volumineuze en ambitieuze bloemlezing van zo’n tweehonderd gedichten. De overgrote meerderheid daarvan is Nederlandstalig – van Vondel, Bertus Aafjes en Guido Gezelle tot Hugo Claus, Anna Enquist en Leonard Nolens –, maar ook grote anderstalige dichters – W.H. Auden, Langston Hughes, D.H. Lawrence, Gottfried Benn, Federico García Lorca, Tomas Tranströmer, Aleksandr Poesjkin… Allen brengen ze gedichten die stuk voor stuk heel nadrukkelijk te maken hebben met muziek in al haar verschijningsvormen.

Een verzameling muziekgedichten die leest als een symfonie in vier delen, een kijkboek ook om naar te luisteren. Want muziek groeit elke hapering te niet, en wie wil niet wegdromen bij de fanfare van honger en dorst, bij het combo van de Congo-boot? Wie wil ze niet horen, de stilte van de wereld vóór Bach?

Over de auteur

René Smeets (1956) is al enkele decennia literair actief, vooral als vertaler van poëzie. Bij Uitgeverij P versche- nen vertalingen van o.m. Hans Magnus Enzensberger, René Depestre, Pablo Neruda, Adam Zagajewski en Ewa Lipska. Verder stelde hij bloemlezingen samen van ’s werelds mooiste gedichten over o.m. wijn (Met jou open ik oude nachten, 2004), bier (Schuim van mijn dagen, schenk me gedachten, 2014), borsten (Lavend de liefde, 2019) en borstkanker (Ontboezemingen, 2023), en muziek (Was alles maar Bach. Zesenveertig gedichten over Johann Sebastian, 2021). In 2020 publiceerde hij zijn eerste eigen dichtbundel Alles gestolen. Een handvol gedichten à la Hans Magnus Enzensberger, die meteen genomineerd werd voor de gerenommeerde Cees-Buddingh’-poëziedebuutprijs. Begin 2025 volgde Zware wolken, zwarte randen. Een handvol verzen voor woelige tijden: over babylijkjes in Gaza, vers gedolven graven in Oekraïne en over het Amerika van Donald Trump. “Het rumoer is terug is de poëzie. Interessante en maatschappelijk bewogen dichtbundel over actuele en politieke thema’s.” (nbd biblion)

Johan van Cauwenberge (1949) werkte sinds 1974 als regisseur, presentator, samensteller en cultureel redacteur voor de klassieke muziekzender BRT 3, later Klara. Hij presenteerde er onder meer het iconische programma Musica Antiqua van 1975 tot 1989. Was de eerste presen tator van het eerste kunstenprogramma op Radio 3: De Kunstberg van 1989 tot 1997. Hij werd samen met het vocaal ensemble Capilla Flamenca benoemd tot cultureel ambassadeur van Vlaanderen voor zijn muzieknovelle Magister X. In 2014 maakte hij de zesdelige historische radiodocumentairereeks Opus 14-18 rond kunstenaars in de Eerste Wereldoorlog, waarover hij ook een boek uitbracht. Hij staat bekend als een groot kenner van Dante Alighieri. Hij is auteur van een twintigtal monografieën over hedendaagse kunstenaars. Als dichter is hij vooral bekend met Dantologie, Vuurmond en Voor de zondvloed. In 2020 verscheen zijn bloemlezing Wat blijft is de rivier. In opdracht van het barokorkest Il Fondamento schreef hij het libretto voor de opera Vier heuvels / Four Hills.