De leeuw en de maagd
Pablo Neruda noemde de Mexicaanse dichter Ramón López Velarde (1888-1921) ‘degene die aan de Spaans-Amerikaanse poëzie een smaak en een geur schonk die zal voortduren’. Zijn belang voor de ontwikkeling van de twintigste-eeuwse Mexicaanse dichtkunst kan moeilijk overschat worden. Hij hoort dan ook thuis in het rijtje nog bekendere namen als Octavio Paz, Ali Chumacero en Jaime Sabines.
In De Leeuw en de Maagd biedt vertaler-samensteller Stefaan van den Bremt een representatieve selectie uit López Velarde’s Verzamelde gedichten. Uit het verhelderende nawoord van de vertaler blijkt dat “zijn poëzie het moet hebben van de spanning tussen de moderniserende, centralistische en laïciserende hoofdstad en de oeroude provinciale levenswaarden. Zij ontstaat uit een drang naar authenticiteit… Deze eis tot eerlijkheid leidt tot een aanhoudende wisseling van stemmingen en toonaarden…. Zijn taalgebruik is nu eens archaïsch en verheven, dan weer gelardeerd met soms platvloerse en altijd ontnuchterende observaties.”
Merkwaardig is ook de invloed van de mysterieuze en religieuze wereld van Georges Rodenbach en van de ‘esthetiek van de bruuske prikkelende schok’ van Emile Verhaeren op López Velarde. “Zijn muze verrast de lezer met een verstrengeling van erotiek en religiositeit en laat hem verbaasd opkijken bij de speelse zelfspot en de weemoedige luciditeit.” Poëzie die de literaire fijnproever met verstomming zal slaan!
Knipsel
Wat is dat voor een niet te lessen dorst naar vrouwelijke
bronaders, naar water dat wegvlucht en weerkeert?
Is dat duurzame verlangen franciscaans of polygaam?
Ik weet niet wat mijn vrome wens begeert:
zit hij gevangen in het hoge exces
van de eerste theoloog die droomde
van de eerste prinses,
of stam ik van een Arabier, nog zonder liefdesleed,
die, steeds terug van wrede onthoudingen
in de woestijn, omring door hoeri’s en hun jubelkreet,
hen allen mooi vindt en ieder van hen zijn lievelinge?
(…)
Over de auteur
RAMÓN LÓPEZ VELARDE (Jerez, 1888 - Mexico, 1921) was advocaat en maakte van dichtbij de Mexicaanse revolutie mee. Hij debuteerde in 1916 met La sangre devota (Het vrome bloed). In 1919 verschijnt zijn tweede bundel Zozobra (Rusteloosheid). Elf jaar na zijn al te vroege dood (1932) verschijnt postuum El son del corazón (De klank van het hart). STEFAAN VAN DEN BREMT (Aalst, 1941) is een gevierd dichter en een begenadigd vertaler. Bij Uitgeverij P publiceerde hij reeds succesrijke vertalingen van poëtisch werk van o.a. Jaime Sabines, José Luis Sierra en Marc Dugardin.
jancorbeels – :
‘De vertaler heeft het intieme en mysterieuze karakter weten te behouden, zonder de compactheid van deze poëzie al te veel geweld aan te doen. Verzorgde uitgave.’ (NBD, september 2005)
‘Sentiment wordt over de lezer uitgestort en meteen weer tegengesproken; nostalgie grijpt de dichter bij de keel en wordt door hem zonder pardon ontmaskerd. (…) Stefaan van den Bremt heeft een elegante en verantwoorde vertaling afgeleverd. Ritme en rijm maken van de Nederlandse teksten verrijkende scheppingen die Velardes poëtische letter en geest alle eer aandoen.’ (De Leeswolf, oktober 2005)
‘Pablo Neruda noemde de Mexicaanse dichter Ramon Lopez Velarde ‘degene die aan de Spaans-Amerikaanse poëzie een smaak en een geur schonk die zal voortduren’ en ‘de uiteindelijke aartsengel van het modernisme’. Terecht wordt Velarde in één adem genoemd met de groten uit de Mexicaanse poëzie. (…) Via ‘fantastische’ beelden slaagt Velarde erin door te dringen in wat we gemakshalve de ‘ziel’ van de mens zullen noemen. In de diepste krochten van het wezen ontdekt hij angsten en kwellingen die hij in zijn gedichten samenbrengt. Op die manier wordt aan het mystieke trio erotiek, religiositeit en dood een specifieke Velardiaanse kracht verleend. Tegelijkertijd is deze poëzie niet gespeend van ironie, al steekt de melancholie ook meermaals de kop op.’ (Ons Brussel, eindejaar 2005)