Brieven
Michelangelo kennen we als beeldhouwer, schilder en dichter, maar veel minder als auteur van ruim vijfhonderd brieven die ons een blik gunnen achter de schermen van zijn gepassioneerd en vaak tumultueus bestaan. Daaruit spreekt een heel aparte persoonlijkheid, soms heel agressief, dan weer zwaarmoedig, creatief en bezorgd, uit op geld en toch vaak erg royaal.
Met een eigenzinnige selectie van 28 brieven zet Patrick Lateur zijn verkenningstocht naar minder bekende teksten uit de cultuurgeschiedenis verder. De vertaling wordt vergezeld door de brontekst en gevolgd door annotaties en een uitleiding. Dat alles in de mooi vormgegeven klassieke reeks, die Lateur ooit opende met een vertaling van het Pervigilium Veneris en waarin hij ook poëzie of proza bracht van Plato, Ausonius, Da Vinci, Alberti en Aretino.
Knipsel
“Nu ben ik er zeker van dat jij mijn broer niet bent, want was je mijn broer, dan had je mijn vader niet bedreigd. Integendeel, je bent een beest en ik zal je als dusdanig behandelen.”
(aan zijn broer Giovan Simone, augustus 1509)
“Zie je dan niet welke reputatie je mij bezorgt, als de mensen zeggen dat ik jou heb verjaagd? Dat ontbrak er nog aan, naast de zorgen die ik heb voor andere zaken! En dat alles duld ik uit liefde voor jou. Jij bent er me wel echt erkentelijk voor!”
(aan zijn vader Lodovico, maart 1521)
“U zult wel zeggen dat ik oud ben en gek, maar ik zeg u dat er niets beter is om gezond en zelfs gepassioneerd te blijven, dan de zotheid.”
(aan zijn vriend Fattucci, juni 1547)
Over de auteur
Classicus Patrick Lateur (Beveren-Leie, 1949) is redacteur van Kunsttijdschrift Vlaanderen en lid van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Bij Uitgeverij P publiceerde hij verschillende succesvolle vertalingen. Zijn vertaling van de Ilias (Athenaeum) werd in 2013 bekroond met de Cultuurprijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Letteren – Vertalingen.
Nele Lambrichts – :
De keuze die Lateur maakte, bestrijkt een grote bandbreedte wat betreft inhoud en schrijfstijl. (…) De uitleiding en de toelichtingen van Lateur zijn kort, maar heel doeltreffend. Prettig dat we nu althans een kleine selectie van Michelangelo’s brieven onder handbereik hebben.
NBD Biblion
Nele Lambrichts – :
De goddelijke Michelangelo. Al bij leven werd de Florentijnse schilder en beeldhouwer de hemel in geprezen. Let wel, om zijn werk, niet vanwege zijn persoonlijkheid. Tijdgenoten vonden hem doorgaans slecht gehumeurd, zwartgallig of gewoon onuitstaanbaar. En zo komt hij ook naar voren uit zijn correspondentie. […] Daarom is het mooi dat Patrick Lateur nu eens een andere kant van Michelangelo belicht. Uit het totale bestand selecteerde de Vlaamse classicus achtentwintig brieven. Ze vertegenwoordigen de complete reikwijdte van de correspondentie heel goed. In de brieven die Michelangelo schreef aan zijn vader, broers en neef, aan de Franse koning, aan kunsttheoretici als Giorgio Vasari of aan zijn grote liefde Tomasso Cavalieri benadrukt Lateur de fraaie beeldspraken, humor en zelfspot van de kunstenaar. De oorspronkelijke briefteksten staan op de linkerpagina, met de vertaling rechts ‘in juxta’ (direct ernaast). Aan het eind zijn korte verklaringen en een register opgenomen. Zo is het boekje, dat mooi verzorgd en ingetogen werd vormgegeven, interessant voor zowel de geïnteresseerde leek als voor specialisten.
Dorien Tamis, Museumtijdschrift
Nele Lambrichts – :
Van de 528 bewaarde brieven van Michelangelo heeft Patrick Lateur er achtentwintig uitgekozen en vertaald. Ze worden gepresenteerd in een zeer verzorgde uitgave die naast de vertaalde brieven (met de brontekst in juxta) annotaties per brief, een bondige ‘uitleiding’ en een register op personen, plaatsen en kunstwerken bevat. De vertaler drukt zich in zijn annotaties en uitleiding beknopt uit, hij schrijft juist wat nodig is om de lezer wegwijs te maken, en dat is een van de verdiensten van deze publicatie. […] De brieven geven ons inzage in het maatschappelijke, artistieke en kerkelijke leven van zijn tijd, maar vooral ook in de persoonlijkheid van de meester zelf. Michelangelo komt naar voren als een man die bekommerd was om zijn familie, de opdrachten die hem waren toevertrouwd met overtuiging en verantwoordelijkheidszin behartigde en zich met een scherpe pen tegen rivalen kon afzetten.
Jan Koenot, Streven