Pigment van een bestaan

Auteur: Willy Spillebeen

Nieuwe kleuren of kleurvarianten zijn vaak gevonden door bewust of toevallig plantaardige, dierlijke, chemische stoffen samen te brengen (cfr. de reeks ‘kortverzen’ of haiku’s ‘Pigmenten’ in deze bundel). Zo wordt ook poëzie ‘gevonden’: als een pigment dat een heel bestaan kleur geeft.

Sfeer, ritme of cadans, beelden, klanken van de woorden, ze komen in harmonie of disharmonie samen in een tekst die daardoor een ‘gedicht’ kan worden. (Kan: ‘Most modern poetry is prose,’ schreef de Amerikaanse dichter Lawrence Ferlinghetti.) Ze vormen het ‘pigment’ waaruit het gedicht ontstaat en bestaat; zij zijn het, niet de ideeën of de betekenis van de woorden, die een tekst tot poëzie maken. Al is er uiteraard een wisselwerking.

Poëzie als kleur of ‘pigment van een bestaan’: het bestaan van deze oude dichter die zijn hele leven al dan niet bewust getracht heeft het woord (of de taal) in zijn/haar vele uitingen te (be)grijpen: als poëtisch woord in gedichten; als prozaïsch woord in romans; als meer wetenschappelijk woord in essays en recensies, als woord uit andere talen vertaald in het Nederlands in vertalingen, zelfs als dialectisch ‘Vlaams’ hertaald in een meer aanvaardbaar ‘Vlaams’.

De bundel Pigment van een bestaan bestaat uit zes reeksen en een ‘coda’. Hij omvat (een paar meer dan) 90 gedichten. Een voor elk jaar van het bestaan van de dichter, die hoopt in deze gedichten het ‘pigment’ van zijn bestaan te hebben kunnen benoemen. En die ook hoopt: laat het nog even duren…

Reeks I roept de natuur op en daarin spelen vogels de eerste viool. Reeks II handelt over de samenhang van alles (de webben): van steden, muziek, dansers en lichtflitsen, bomen onder en boven de grond, de tijd, bibliotheken, het allesomvattende www. Reeks III roept het meer persoonlijke op en in deze reeks weegt het ‘in memoriam’ door. Reeks IV is een evocatie, ook langs persoonlijke lectuur om, van de geschiedenis. Reeks V kan gelezen worden als een
soort toelichting van de titel van de bundel en behandelt in ‘kortverzen’ of haiku’s diverse pigmenten. Reeks VI handelt ten dele over het orgaan ‘hart’ met biografische suggesties. De bundel sluit af met Coda: drie gedichten waarin hulde wordt gebracht aan het (bijna voorbije) leven.

Over de auteur

Willy Spillebeen debuteerde in 1959 met de poëziebundel De spiraal. Hij publiceerde 15 verzenbundels, 35 romans en adolescentenromans en 12 essays in boekvorm over de dichters die voor hem belangwekkend waren in de diverse periodes van zijn leven: Jos de Haes, Hubert van Herreweghen, Martinus Nijhoff (De geboorte van het stenen kindje), Jan Hendrik Leopold, Ida Gerhardt. Hij schreef tal van recensies en langere essays over poëziepublicaties uit Noord en Zuid en vertaalde proza van o. a. Charles De Coster (La légende d’Ulenspiegel en Légendes Flamandes) en poëzie van Pablo Neruda (samen met Mark Braet en Bart Vonck: Canto General, en alleen: Cien Sonetos de Amor), Federico Garcia Lorca, Rafael Alberti, E. E. Cummings. Met Hubert van Herreweghen (van 1974 tot 2000) en met Hugo Brems (van 2001 tot 2005) stelde hij de jaarlijkse bloemlezing ‘Gedichten’ uit de tijdschriften van Noord en Zuid samen. Eveneens met Hubert van Herreweghen stelde hij de bloemlezing De poëzie in Noord en Zuid (1880-1980) in drie delen samen. Hij ‘hertaalde’ in 2014 de Oorlogsdagboeken 1914-1918 van Achiel Van Walleghem.

Bij Uitgeverij P verschenen de verzamelbundel De geschiedenis van een steenbok (2002) in de Parnassusreeks (keuze en inleiding door Patrick Lateur), de bundels Liefde het enige (2006), Blues om wat blijft (2011), Onbereikbaar (2015), Microkosmos (2018) en nu Pigment van een bestaan (2023) en de vertalingen Honderd liefdessonnetten van Pablo Neruda (2003) en Horizontale zaken van E. E. Cummings (2019).